Liczne grono uczestników, 9 referatów dotyczących problemów w tworzeniu i stosowaniu zakładowego prawa pracy, panel dyskusyjny z udziałem przedstawicieli organizacji pracodawców i związków zawodowych – 12 września 2023 r. odbyła się konferencja „Kształtowanie wewnątrzzakładowych źródeł prawa pracy”. W wydarzeniu uczestniczyła Katarzyna Łażewska-Hrycko, Główny Inspektor Pracy.
Głównymi organizatorami byli Okręgowy Inspektorat Pracy w Zielonej Górze i Instytut Nauk Prawnych Uniwersytetu Zielonogórskiego. Konferencja została objęta honorowym patronatem Głównego Inspektora Pracy, Katarzyny Łażewskiej-Hrycko i Rektora Uniwersytetu Zielonogórskiego, prof. dra hab. Wojciecha Strzyżewskiego. Wydarzeniu partnerowali: NSZZ „Solidarność” w Zielonej Górze, NSZZ „Solidarność” w Gorzowie Wlkp., Rada OPZZ Woj. Lubuskiego, Organizacja Pracodawców Ziemi Lubuskiej, Lubuska Organizacja Pracodawców, Zachodnia Izba Przemysłowo-Handlowa. Patronatu medialnego udzieliły TVP 3 Gorzów Wielkopolski i Radio Zachód.
Uroczystego otwarcia spotkania dokonała Katarzyna Łażewska-Hrycko, Główny Inspektor Pracy podkreślając, że „najważniejszym elementem budowanego ładu społeczno-gospodarczego w kraju jest prowadzenie dialogu społecznego. Wszystkie strony tego dialogu dostrzegają potrzebę zapewnienia stabilności warunków pracy, zarówno z perspektywy interesów pracodawcy, pracowników, organizacji związkowych, jak i w szerszym aspekcie stabilizacji warunków zatrudnienia w skali kraju.”
Główny Inspektor Pracy powiedziała również, że w tworzeniu autonomicznych źródeł prawa pracy, które stanowią układy zbiorowe pracy, porozumienia zbiorowe, regulaminy i statuty, niezwykle istotna jest rola organizacji związków zawodowych. Ich udział w tworzeniu aktów wewnątrzzakładowych, takich jak np. regulamin pracy, wynagrodzeń, premiowania czy zakładowego funduszu świadczeń socjalnych stanowi jedną z gwarancji ochrony praw pracowniczych przez ewentualnymi naruszeniami. Zwróciła uwagę, że „dialog społeczny i jego znaczenie mają swoje zakotwiczenie w samej Konstytucji. Zgodnie z art. 59 ust. 2 Konstytucji RP dialog społeczny powinien odbywać się z uwzględnieniem zasady równości stron w rokowaniach”.
W otwarciu konferencji uczestniczyli także prof. dr hab. Wojciech Strzyżewski, Rektor Uniwersytetu Zielonogórskiego, dr hab. Martyna Łaszewska-Hellriegel, prof. UZ, Zastępca Dyrektora Instytutu Nauk Prawnych UZ, dr hab. Łukasz Pisarczyk, prof. UZ, Kierownik Katedry Prawa Pracy UZ oraz Jerzy Łaboński Okręgowy Inspektor Pracy.
Pierwsza cześć wystąpień dotyczyła problemów teoretycznych w tworzeniu i stosowaniu zakładowych źródeł prawa pracy. Moderatorem był prof. dr hab. Jakub Stelina z Uniwersytetu Gdańskiego.
Uczestnicy z zainteresowaniem wysłuchali referatu reprezentującego Instytut Pracy i Spraw Socjalnych prof. dra hab. Ludwika Florka, w którym Pan Profesor podkreślił znaczenie zakładowych źródeł prawa pracy i opowiedział o historii powstania/ wprowadzania zakładowego prawa pracy w Polsce.
Następnie wystąpienia wygłosili:
dr hab. Małgorzata Kurzynoga, prof. Uniwersytetu Łódzkiego - "Zakładowe źródła prawa pracy a legalność sporu zbiorowego"
dr hab. Monika Tomaszewska, prof. Uniwersytetu Gdańskiego - "Praca zdalna w zakładowych źródłach prawa pracy"
dr hab. Artur Tomanek, prof. Uniwersytetu Wrocławskiego - "Elementy akcydentalne stosunku pracy w umowach indywidualnego i zbiorowego prawa pracy"
dr hab. Łukasz Pisarczyk, prof. Uniwersytetu Zielonogórskiego - "System zakładowych źródeł prawa pracy"
Kolejne wystąpienia dotyczyły problemów praktycznych tworzenia i stosowania zakładowego prawa pracy. Moderatorem tej części konferencji był dr hab. Michał Skąpski, prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Łukasz Szpilski, st. specjalista Okręgowego Inspektoratu Pracy w Zielonej Górze - "Zakładowe źródła prawa pracy w praktyce państwowej inspekcji pracy"
dr Błażej Mądrzycki, reprezentujący Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych - "Praktyka negocjowania i zawierania zakładowych układów zbiorowych pracy"
dr hab. Krzysztof Walczak, prof. Uniwersytetu Warszawskiego - "Zakładowe źródła prawa pracy z perspektywy pracodawców"
dr Krzysztof Kurosz, przewodniczący XXII Wydziału Własności Intelektualnej Sądu Okręgowego w Warszawie - "Jednostronne oświadczenia pracodawcy w sprawie polityk przedsiębiorstwa"
Ostatnim etapem konferencji była debata z udziałem przedstawicieli organizacji pracodawców i związków zawodowych. W dyskusji uczestniczyli: Agnieszka Adamczewska, reprezentująca Organizację Pracodawców Ziemi Lubuskiej, Monika Bocian, Przewodnicząca Rady OPZZ Województwa Lubuskiego, Robert Paluch, Przewodniczący Związku Pracodawców „Przedsiębiorczość” i Michał Kukuła, Zastępca Przewodniczącego ZR NSZZ „Solidarność” w Zielonej Górze.
Przewodnicząca Rady OPZZ, mając na uwadze obserwacje związkowe potwierdziła, że pracownicy potrzebują stabilizacji, pewności w zatrudnieniu. „Dzisiaj problem polega na tym, że w negocjacje układu zbiorowego wkłada się mnóstwo czasu, energii, a zaraz po podpisaniu zostaje on wypowiedziany. To hamuje związki przed angażowaniem się w układy zbiorowe. Większym gwarantem jest regulamin wynagradzania, który jest bardziej stabilny” – mówiła. Przewodnicząca zaznaczyła również, że to co mogłoby powodować większą chęć ze strony pracodawców do zawierania układów zbiorowych pracy to korzyści uregulowane przepisami prawa.
Powyższe słowa potwierdził Michał Kukuła, informując że „dziś lepiej jest mieć dobry regulamin pracy, regulamin wynagradzania, aniżeli układ zbiorowy pracy, ze względu na możliwość wypowiadania układu”.
Głos ze strony pracodawców zabrał Robert Paluch. W swojej wypowiedzi przewodniczący podkreślił, że pracodawcy, których reprezentuje, nie lekceważą uzgodnień zawartych z pracownikami. Zaznaczył, że w Polsce w przeważającej większości funkcjonują zakłady małe, zatrudniające kilkanaście osób, które mogą obawiać się podpisywania dodatkowych dokumentów, zobowiązań z powodu braku świadomości. „Pracodawcy nie lekceważą sobie interesu pracownika, coraz ciężej jest na rynku pracy pozyskać dobrego pracownika, a problemem jest brak fachowej, wyspecjalizowanej kadry” – mówił przewodniczący.
Monika Bocian dodała, że związkom zawodowym zależy, aby stały się partnerem w dialogu z pracodawcami, by pracodawcy postrzegali je jako wartość dodaną w firmie, partnera, z którym można rozmawiać.
W konferencji udział wzięło ponad 130 osób.
